Handboek afvalstoffenrecht

Voorwoord v

1 Historie afvalstoffenrecht
1.1 Inleiding 1
1.2 Historische schets 1
1.2.1 Sturing vanuit het Rijk (1975-1993) 3
1.2.2 Decentralisatie 6
1.2.3 Recentralisatie (2002-heden) 7
1.3 Hoofdlijnen wettelijk instrumentarium 9
1.3.1 Financieel instrumentarium 10
1.3.2 Regulerend instrumentarium 10
1.3.3 Emissie-eisen 10
1.3.4 Eisen aan het hergebruik 11
1.4 Cijfers en trends 11

2 Begrippen
2.1 Inleiding 13
2.2 Wet- en regelgeving 13
2.3 Het begrip “inrichting” 14
2.4 Het begrip afvalstof 15
2.5 Kwalificatie afvalstoffen 16
2.5.1 Huishoudelijke afvalstoffen 16
2.5.2 Bedrijfsafvalstoffen 17
2.5.3 Gevaarlijke afvalstoffen 17
2.5.4 Winningsafvalstoffen 18
2.6 Afvalstoffenbeheer 18
2.7 De afvalhiërarchie 19
2.8 Inzameling en vervoer 22
2.9 Nuttige toepassing en verwijdering 23
2.6.1 Nuttige toepassing 23
2.6.2 Verwijdering 24
2.6.3 Storten 26

3 Europese kaders
3.1 Inleiding 27
3.2 Horizontale wetgeving 27
3.2.1 Kaderrichtlijn afvalstoffen 27
3.2.2 Richtlijn gevaarlijke afvalstoffen 31
3.2.3 Europese Verordening Overbrenging afvalstoffen (EVOA) 31
3.2.4 Europese afvalstoffenlijst (EURAL) 32
3.3 Methoden voor afvalverwerking 34
3.3.1 De Richtlijn Storten 35
3.3.2 De Richtlijn Verbranden 36
3.3.3 IPPC-richtlijn en RIE 37
3.4 Specifieke afvalstromen 41
3.4.1 Richtlijn elektrische en elektronische apparatuur 41
3.4.2 Richtlijn beperking van het gebruik van gevaarlijke stoffen 42
3.4.3 Richtlijn Autowrakken 42
3.4.4 Richtlijn batterijen en accu’s 43
3.4.5 Richtlijn Verpakkingen 43
3.4.6 Richtlijn zuiveringsslib 44
3.4.7 Richtlijn winningsafval 44
3.4.8 Richtlijn PCB’s/PCT’s 45

4 Preventie en producenten verantwoordelijkheid
4.1 Inleiding 47
4.2 Wet- en regelgeving 47
4.3 Afvalpreventie 48
4.3.1 Het beperken van afval 48
4.3.2 Beleidsuitgangspunten 49
4.3.3 Afvalpreventie en vergunningverlening 50
4.3.4 Afvalpreventie in jurisprudentie 51
4.4 Producentenverantwoordelijkheid 52
4.4.1 Besluit elektrische en elektronische apparatuur 53
4.4.2 Besluit beheer batterijen en accu’s 2008 60
4.4.3 Besluit beheer autowrakken 62
4.4.4 Besluit beheer autobanden 64
4.4.5 Besluit beheer verpakkingen en papier en karton 65
4.4.6 Jurisprudentie over producentenverantwoordelijkheid 68

5 Landelijke afvalstoffenwetgeving
5.1 Inleiding 71
5.2 Afbakening ten opzichte van andere wetten 71
5.3 Algemene bepalingen - Titel 10.1 72
5.4 Landelijk afvalbeheerplan - Titel 10.2 76
5.4.1 Afvalhiërarchie 77
5.4.2 Doelmatigheid 78
5.4.3 Doorwerking 79
5.5 Huishoudelijke en andere afvalstoffen - Titel 10.4 80
5.6 Afvalwater - Titel 10.5 82
5.7 Bedrijfsafval en gevaarlijk afval - Titel 10.6 84
5.7.1 Afgifteregulering 84
5.7.2 Registratie en meldingen 85
5.8 Overbrenging van afvalstoffen - Titel 10.7 86
5.9 Verdere bepalingen - Titel 10.8 86
5.9.1 Afdwingen doorwerking 86
5.9.2 Ontheffingen stortverbod, verbrandverbod, lozingsverbod 86

6 Landelijk AfvalbeheerPlan (LAP)
6.1 Inleiding 89
6.2 Wet- en regelgeving 89
6.3 Ketengericht afvalbeleid 90
6.4 Het begrip “minimumstandaard” 92
6.5 Overslaan en opslaan 94
6.6 Mengen 96
6.7 Sectorplannen 98
6.8 Voorbeelden uit de jurisprudentie 99

7 Afvalinzameling en vervoer
7.1 Inleiding 103
7.2 Wet- en regelgeving 103
7.3 Inzamelvergunningen 105
7.4 Registratie 107
7.5 Inzamelen 108
7.6 Vervoer van afvalstoffen 109
7.7 Handelen in afvalstoffen 109
7.8 Bemiddelen in afvalstoffen 110
7.9 Jurisprudentie over afvalinzameling en vervoer 110

8 Afvalverwerking
8.1 Inleiding 113
8.2 Wet- en regelgeving 113
8.3 Voorvraag 1 – Is er sprake van een inrichting? 115
8.4 Voorvraag 2 – Is er sprake van afvalstoffen? 118
8.5 Hoofdvraag – Welk bevoegd gezag? 120
8.6 Jurisprudentie 126 9 Afvalverwijdering

9.1 Inleiding 131
9.2 Wet- en regelgeving 131
9.3 Storten van afvalstoffen 132
9.4 Stortverboden 133
9.5 Stortbelasting 134
9.6 Vergunningvoorschriften stortplaatsen 135
9.7 Specifiek te storten afvalstromen 137
9.7.1 Baggerspecie 137
9.7.2 Bouwstoffen 138
9.7.3 Winningsafval 140
9.8 Nazorg stortplaatsen 141
9.9 Beleid verbranden van afvalstoffen 142
9.10 Vergunningen verbranden van afvalstoffen 144

10 Vergunningaspecten
10.1 Inleiding 147
10.2 Wet- en regelgeving 147
10.3 Gegevens bij de aanvraag 148
10.3.1 Gegevens afvalstoffen voor iedere inrichting 148
10.3.2 Aanvullende vereisten afvalbeheerinrichtingen 149
10.3.3 Aanvullende vereisten stortplaatsen 151
10.3.4 Aanvullende vereisten afvalvoorzieningen mijnbouw 151
10.3.5 Aanvullende vereisten verbrandingsinstallaties 151
10.4 Het begrip acceptatie 152
10.5 Milieueffectrapportage 154
10.6 Beoordeling vergunningaanvraag 156
10.4.1 Algemeen: LAP 156
10.4.2 BBT Afvalbehandeling 156
10.4.3 Verplichte voorschriften in omgevingsvergunning 163

11 Discussie Afvalstof-Grondstof
11.1 Inleiding 165
11.2 Het begrip “afvalstof” 165
11.3 Bepalende arresten van het Europese Hof 166
11.3.1 Arrest ARCO Chemie en EPON 166
11.3.2 Arrest Palin Granit 167
11.3.3 Arrest Avesta Polarit 168
11.3.4 Arrest Saetti en Frediani 169
11.3.5 Arrest Niselli 170
11.4 De criteria van het Hof (2000-2010). 170
11.5 Vertaling criteria naar het LAP1 171
11.6 LAP2 / Nieuwe Kaderrichtlijn 172
11.7 Einde-afvalfase-criteria 175
11.8 Jurisprudentie 176
11.8.1 Afvalstof-Grondstof 176
11.8.2 Zich ontdoen van 179
11.8.3 Beoogd product waarvan hergebruik zeker is 183
11.8.4 Einde-afvalfase-criteria 186

12 Nuttige toepassing en verwijdering
12.1 Inleiding 189
12.2 Nuttige toepassing versus verwijdering 189
12.3 Eerste handeling 192
12.4 Onderscheid bij materiaalterugwinning 193
12.5 Onderscheid bij verbranden 197
12.6 Onderscheid op of –in de bodem brengen 201

13 In- en uitvoer van afvalstoffen
13.1 Inleiding 203
13.2 Internationale regelgeving 204
13.3 Uitgangspunten EVOA 205
13.4 Werkingssfeer 207
13.5 Systematiek van de EVOA 208
13.5.1 Afvalstoffen? 208
13.5.2 Nuttige toepassing of verwijdering? 208
13.5.3 Groene of Oranje lijst van afvalstoffen? 209
13.5.4 Bestemming in- en uitvoer? 210
13.6 Procedure Groene Lijst stoffen 210
13.7 Procedure Oranje lijst stoffen 210
13.8 Bezwaren tegen overbrenging 212
13.9 Voorlopige nuttige toepassing en verwijdering 213
13.10 Overbrenging uit de Gemeenschap naar derde landen 214
13.11 Jurisprudentie 215

14 Ontwikkelingen en toekomst
14.1 Inleiding 219
14.2 Materiaalketenbeleid 219
14.3 Afvalbrief 220
14.4 Overige ontwikkelingen 224

BIJLAGE 1 - Internetsites 225
BIJLAGE 2 - Sectorplannen 227
BIJLAGE 3 - Uitspraken afvalstof – grondstof 231

Trefwoordenregister 245