Performance: Van Presteren tot Performen

Performance is een veelzijdig begrip dat zowel organisaties als individuen bezighoudt. Het gaat om meetbare prestaties in bedrijfsvoering, om persoonlijke effectiviteit, en om het vermogen om als professional of als mens 'op te treden' in verschillende situaties. In de managementliteratuur vinden we deze drie werelden verenigd: de harde kant van KPI's en organisatieprestaties, de zachte kant van persoonlijke ontwikkeling, en de menselijke dimensie van presenteren en positioneren.

De zoektocht naar betere performance leidt ons langs verschillende domeinen. Van de performancecirkel in organisaties tot het fenomeen van de High Performance Organisatie (HPO), van individuele prestatieverbeteringen tot de kunst van het presenteren. En steeds weer blijkt: performance draait om de vraag hoe we waarde toevoegen aan het moment dat ertoe doet.

De Performancecirkel: Sturen op Waardecreatie

Het concept van de performancecirkel markeert een keerpunt in het denken over organisatiebesturing. Traditioneel sturen organisaties op processen, afdelingen en organogrammen. Maar Verdraaide organisaties laat zien dat dit voorbijgaat aan de essentie: het moment waarop professionals daadwerkelijk waarde toevoegen voor klanten. Dit vraagt om een fundamenteel andere kijk op performance management.

De performancecirkel plaatst de leefwereld – waar het echte werk gebeurt – centraal. Hier vindt de cruciale interactie met klanten plaats, hier worden diensten geleverd en producten gemaakt. Het is het domein van de professional die op basis van vakmanschap en in directe interactie met de klant beslissingen neemt. Traditionele hiërarchische controle staat deze performance vaak juist in de weg.

Performance Meetbaar Maken: De Kunst van KPI's

Als we performance willen verbeteren, moeten we het kunnen meten. Maar precies dáár gaat het vaak mis in organisaties. KPI's worden opgesteld per afdeling, gekoppeld aan organogrammen, en leiden tot eilandcultuur in plaats van tot betere prestaties. De kunst is om performance-indicatoren te ontwikkelen die niet alleen meten, maar ook motiveren en richting geven.

Effectieve performance measurement vraagt om focus op klantketens in plaats van afdelingen. Het gaat erom dat teams samenwerken om resultaten te bereiken die ertoe doen voor de klant – en uiteindelijk voor de organisatiedoelen. Minder KPI's, beter gekozen en helder verbonden met de strategie, leveren meer op dan uitgebreide dashboards vol cijfers die niemand begrijpt of gebruikt.

De High Performance Organisatie: Een Holistische Benadering

Het concept van de High Performance Organisatie (HPO) brengt verschillende elementen van performance samen. Een HPO presteert niet alleen op korte termijn financieel beter, maar heeft ook het vermogen om zich voortdurend te vernieuwen en zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Het draait om een cultuur waarin mensen zichzelf kunnen ontwikkelen en teams effectief samenwerken aan betekenisvolle doelen.

Onderzoek naar HPO's laat zien dat ongeveer 80% van performanceproblemen niet worden veroorzaakt door een tekort aan competenties bij medewerkers. Organisatiecultuur, vrijheid om te handelen, kwaliteit van samenwerking en het beoordelingssysteem blijken veel belangrijker. Dit vraagt een verschuiving van focus: niet langer het 'verbeteren' van werknemers, maar het bouwen van een inspirerende werkleercultuur waarin mensen zichzelf dagelijks kunnen ontwikkelen.

Performance als Presentatie: De Sociale Dimensie

Performance heeft ook een theatrale dimensie. We 'performen' niet alleen als we producten leveren of doelen behalen, maar ook als we ons presenteren in sociale situaties. Hoe we overkomen, hoe we ons gedragen, welke indruk we maken – het zijn allemaal aspecten van performance die impact hebben op ons succes, zowel professioneel als persoonlijk.

Deze sociale vorm van performance vraagt andere vaardigheden dan het behalen van KPI's. Het gaat om authentieke presentatie, om het vermogen om te verbinden met je publiek, om lichaamstaal en stemgebruik. Professionals die deze dimensie negeren, missen kansen – want goede prestaties alleen zijn niet genoeg als niemand ze ziet of waardeert.

Persoonlijke Performance: Van Good naar Great

Naast organisatieperformance is er de vraag naar persoonlijke effectiviteit. Hoe kunnen individuen hun eigen performance naar een hoger niveau tillen? Dit vraagt om zelfinzicht, om het vermogen om je eigen gedrag te sturen, en om een mentaliteit die gericht is op continue groei. De beste performers kenmerken zich door specifieke denkpatronen en gewoonten die anderen kunnen leren.

Wat opvalt is dat toppers vaak niet harder werken, maar slimmer. Ze maken bewuste keuzes over waar ze hun energie op richten, ze elimineren verstorende factoren, en ze hebben een duidelijk beeld van wat ze willen bereiken. Performance op individueel niveau begint met zelfsturing en eindigt met impact – de zichtbare bijdrage die je levert aan organisatiedoelen en teamresultaten.

Performance in Topsport: Lessen voor Organisaties

De sportwereld kent een fundamenteel andere verhouding tussen voorbereiding en prestatie dan het bedrijfsleven. Topsporters besteden 80% van hun tijd aan training en voorbereiding, en 20% aan het daadwerkelijk presteren. In het bedrijfsleven is deze verhouding vaak omgedraaid: 90% presteren, nauwelijks tijd voor voorbereiding. Deze observatie roept een kritische vraag op: hoeveel beter zouden organisaties presteren als ze meer investeerden in training en voorbereiding?

Sport leert ons ook over het belang van directe feedback, continue evaluatie, en het vermogen om te leren van fouten. Topsporters werken 300 dagen per jaar aan het verbeteren van hun performance, analyseren elke wedstrijd, elke training. Ze staan open voor verandering en passen zich continu aan. Deze mindset – de bereidheid om altijd te leren en bij te sturen – is precies wat organisaties nodig hebben in een VUCA-wereld.

Performance: Een Continu Verbeterproces

Of het nu gaat om organisatieprestaties, persoonlijke effectiviteit of de kunst van het presenteren – performance is nooit een eindpunt maar altijd een reis. De beste organisaties en individuen delen één kenmerk: ze zijn nooit tevreden met hun huidige niveau. Ze zoeken voortdurend naar manieren om beter te worden, naar nieuwe inzichten die hen kunnen helpen hun performance te verhogen.

Deze zoektocht naar verbetering vereist moed: de moed om te experimenteren, om te falen, om feedback te accepteren. Het vraagt om een cultuur waarin leren wordt gewaardeerd boven weten, waarin vragen belangrijker zijn dan antwoorden. Performance improvement is geen technisch vraagstuk maar een menselijk proces, gedreven door nieuwsgierigheid, ambitie en de wil om ertoe te doen.

De verschillende perspectieven op performance verrijken elkaar. Organisaties die leren van topsport, professionals die begrijpen hoe ze zich presenteren, teams die sturen op waardecreatie in plaats van op activiteit – ze vinden allemaal manieren om hun impact te vergroten. Performance gaat uiteindelijk over één vraag: hoe voegen we waarde toe op het moment dat het ertoe doet?